περιλαμβάνω

ΝΜΑ και περίλαβαίνω Ν [λαμβάνω]

νεοελλ.

1. (για κείμενα) περιέχω, διαλαμβάνω, πραγματεύομαι («το νέο βιβλίο περιλαμβάνει την ιστορία τής Τουρκοκρατίας»)

2. χωράω, μπορώ να χωρέσω («η νέα αίθουσα μπορεί να περιλάβει 3.000 άτομα)

3. μτφ. επιπλήττω («μόλις μέ είδε, μέ περίλαβε και μού τά έψαλε»)

νεοελλ.-αρχ.

1. συλλαμβάνω, πιάνω

2. εμπεριέχω, περικλείω (α. «το κτήμα περιλαμβάνει και δύο αξιοποιήσιμα κτίσματα» β. «πολλά είδη ἑνὶ ὀνόματι περιλαμβάνειν», Πλάτ.

γ. «περιλαμβάνειν τὴν δύναμιν όλου τού πράγματος», Ισοκρ.)

3. συμπεριλαμβάνω, συγκαταλέγω, συνυπολογίζω («στα έξοδα νοσηλείας περιλαμβάνονται και οι δαπάνες για τα φάρμακα»)

4. καθορίζω αυστηρώς και ρητώς, σχηματίζω σύμφωνα με νομικό τύπο

μσν.-αρχ.

περιπτύσσομαι, αγκαλιάζω («καὶ περιλαβὼν αὐτὸν ἐφίλησε» — και, αφού τόν αγκάλιασε, τόν φίλησε, ΠΔ)

αρχ.

1. (με εχθρική σημ.) περικυκλώνω και απομονώνω, αποκόπτω («μετεώρους τὰς ναῡς περιλαμβάνω» — αποχωρίζω, αποκόπτω τα πλοία στο πέλαγος, Θουκ.)

3. περιφράσσω

4. κρατώ υπό τον έλεγχό μου, αναχαιτίζω

5. (γεωμ.) εγγράφω ορθογώνιο

6. (για σφαίρα) περικλείω στερεά σχήματα

7. περικυκλώνω, πολιορκώ

8. (κυρίως για νερό) καλύπτω από επάνω, σκεπάζω

9. λαμβάνω υπό την κατοχή μου, λαμβάνω ως κτήμα, καταλαμβάνω («ἅπαντα τὰ ἐκείνου περιλαμβάνειν», Ισαί.)

10. αποκτώ, κερδίζω

11. περικαλύπτω, επενδύω, περιτυλίγω

12. παθ. περιλαμβάνομαι

συλλαμβάνομαι, παγιδεύομαι, κυριεύομαι

13. φρ. α) «περιλαμβάνομαι τῷ καιρῷ»

μτφ. αναγκάζομαι, πιέζομαι από τις περιστάσεις

β) «πολλὸν τοῡ ἀσφαλέος περιλαμβάνω» — είμαι πολύ ασφαλής (Ιπποκρ.).